نگاهی به کتاب مهارت های نوشتاری» پایه هفتم و هشتم
از ابتدای مهر امسال کتابهای نو تالیفمهارت‌های نوشتاری پایه‌های هفتم وهشتم با هدف بهبود وضع انشاء نویسی دانش آموزان درچرخه آموزشی کشور قرار گرفت.
هر چند تولید و تدوین این کتاب‌ها، اتفاقخوبی برای نظام آموزشی کشور وهم برای جدی گرفتن این درس در مدارس به نظر می‌رسد، ولیشتاب زدگی در تالیف آن در دو پایه و بدون اجرای آزمایشی آن با مشکلاتی مواجه شده استکه به برخی از نکات آن اشاره می‌کنم:
1- زبان و نثر کتاب برای نوجوانان چندان،روانو صمیمی‌نیست زیرا برخی از واژه‌های به کار گرفته شده با ادبیات این پایه سنی تناسبندارد.برای نمونه می‌توان به واژه‌ها و اصطلاحات: کار بست، نمود، نمایه، ساختار،ادبیات نامتعارف، زبان معیار و. اشاره کرد. همچنین نثر کتاب، یک دست نیست و سنگینمی‌نماید به ویژه در درس‌های یکم، سوم و پنجم از کتاب هشتم ونیز درس یکم از پایه هفتمو معلم می‌باید، مفاهیم و عبارت‌ها را به زبانی ساده تر برای دانش آموزان بیان کند.برخی از مطالب کتاب هم انتزاعی است تا عینی مثلا در درس سوم از کتاب هشتم به گروه کلمه(چشم ذهن و.) بر می‌خوریم همچنین از نظر محتوا، درس‌های کتاب هفتم بیش تر به یکسناریو شبیه است تا یک متن آموزشی.
2- در نوشته‌ها و فعالیت‌های این دو کتاب،ردپایی از فناوری جدید و امروزین مانند رایانه وجود ندارد؛گویا تکنولوژی هنوز وارددنیای بچه‌ها و این کتاب‌ها نشده است و این موضوع باعث شده تا بیشتر مطالب جذاب نباشد.
3- از نظر ساختاری، در هر دو کتاب، قالبمشخص و چارچوب از پیش تعیین شده ای به دانش آموزان ارائه میشود و به آنان می‌آموزدکه نوشته‌ها خود را با بند مقدمه آغاز کنند، سپس به نوشتن بند بدنه ادامه دهند و درانتها، بند پایانی را به آن بیفزایند. حال آن که این قالب نوشتاری، بیش تر در مقاله‌هایپژوهشی کاربرد دارد اما دانش آموزان می‌بایست این معیار نوشتاری را در تمام موضوع‌هایارائه شده، در کل کتاب، به کار برند؛ صرف نظر از این که موضوع ایشان خاطره نویسی،شرح حال نویسی یا.باشد. در صورتی که به جای مقدمه و بدنه و نتیجه می‌توان از شروعیخوب و پایانی مناسب بهره گرفت واز آن در انواع نوشتن استفاده نمود.
4-هر کتاب از هشت درس تشکیل شده است و هردرس به تناوب شامل بخش‌های نگارشی، آموزش، فعالیت‌های نگارشی، درست نویسی، تصویرنویسی، حکایت نگاری، مثل نویسی و معیار‌های ارزیابی میباشد و اصل غافل گیری ذهنیدر مواجهه دانش آموزان با مطالب نو، بدیع و خلاق نادیده گرفته شده است.
- در بخش آموزش درس‌ها، انسجام و پیوستگیرعایت نشده است به عنوان نمونه، درس هشتم از پایه هشتم، جمله افکار و گفتارمان رابنویسیم،بهتر بود که در ابتدای کتاب هفتم جای گیرد.
- از انواع نوشتن که دانش آموزان در اینمقطع سنی باید با آن‌ها آشنا شوند مانند؛ گزارش نویسی، خلاصه نویسی، خاطره نویسیو. خبری نیست.در ضمن شایسته تر می‌بود، اگر در پایان هر درس، جمع بندی و نکاتمهم آن در کادری ویژه قرار می‌گرفت.
- متن بخشی از درس‌ها یا ترجمه است یا تحتتاثیر آن قرار داردو این در حالی است که جای آثار خوب نویسندگان کودک و نوجوان ایراندر کتاب خالی است. گفتنی است متن بلوط بازی» در کتاب هشتم در همین پایه درخصوص‌ضرورت بازنویسی»
متن‌های ترجمه شده است و جذابیتی برای دانشآموزان ندارد. متن هر چند ترجمه است ولی شاید، بهترین نوشته کتاب باشد زیرا در متنآمده است در نوشتن بی پروا باشید» اما با آموزش بند نویسی به بچه‌ها تناقض فاحش داردو به صراحت آنان را در نوشتن محدود بار می‌آورد.
در صفحه هفده هر دو کتاب شکل یا نمودارساختمان نوشته، طراحی شده اما فاصله یک سانتی سطراول هر بند در آن رعایت نشده استبلکه در بخش بدنه نیز به نظر می‌رسد که با آموزش دیداری، به دانش آموزان این ذهنیتداده میشود که باید همه نوشته‌ها وما از سه بند تشکیل شوند و این مشکل آموزشی رابه وضوح می‌توان در برخی از نوشته‌های دانش آموزان دید.
در درس سوم پایه هشتم برای توضیح یک مفهومنگاه کنیم و بنویسیم »، چهار متن جدا و پراکنده آمده است در صورتی که مولفان
می‌توانستند، یک متن زیبا و قابل فهم ومنسجم اما با مثال‌های فراوان و متنوع فراهم نمایند.
موضوع بهار » در متن‌ها و مثال‌های کتابهفتم بار‌ها تکرار شده است و برخی از موضوع‌ها نیز مانند زیان‌های بی سوادی» بر انگیزانندهو جالب نیست.
هرچند مولفان باور دارند که به دنبال رویکردیهنری و پرورش تخیل در این کتاب نیستند اما بعضی از موضوع‌ها و فعالیت‌های مندرج دردو کتاب، آفرینش هنری محض است. به عنوان مثال؛ می‌توان از فعالیت صفحه هشتاد و هشتکتاب هفتم به عنوان از قدرت تخیل خود کمک بگیرید و بنویسید» و یا موضوع قطره ی بارانیکه از ابر چکیده اید» در صفحه شصت و هفت کتاب هشتم نام برد.
- فعالیت‌های نگارشی برخی از درس‌ها بامتن ارتباط ندارد، برای نمونه می‌توان از درس دوم در پایه هشتم مثال آورد.
در همین بخش روشن نیست که مبنای انتخابمتن‌های کهن چه بوده است ؟ و نیزفعالیت صفحه سی و هشت با عنوان کدام قسمت از متن درسبه نقاشی نزدیک شده است؟» اساسا معلوم نیست با چه هدفی طراحی شده است ؟
- درست نویسی: در این، بخش از کتاب غلطننویسیم»، نوشته آقای دکتر ابوالحسن نجفی بهره گرفته شده است و به مواردی اشاره می‌شودکه امروزه برای دانش آموزان کاربردی نا چیزی دارد مانند؛ این موضوع را تلفنی به دوستمگفتم» و در صفحه بیست و دو کتاب هفتم آمده است و نیز کلماتی چون مشاعره یا مثالی قویتر مانند بحث حرف میانجی گ» که در کتاب فارسی آموزش داده شده تکراری به نظرمی‌رسد.
- تصویر نویسی: تصویر‌های کتاب عمدتا کلیشهای است بهتر بود از تصاویر واقعی محیط و محل زندگی دانش آموزان بهره می‌گرفتند و تنوعو تازگی در روح تصویر دمیده می‌شد، برای نمونه تصاویری مربوط به ورزش، محیط زیست،زیبایی‌های جهان بی کران و. ارائه می‌شد تا دانش آموزان را به تفکر در محیط اطرافخود وا دارد.
- در ارتباط با حکایت نگاری و مثل نویسیروشن نیست که تاکید مولفان بر ساده نویسی است یا گسترده نویسی هر چند باید توجه داشتکه اطناب گسترده نویسی موجب زیان به زیبایی کلام میشود.
- در مورد معیار‌های ارزیابی باید توجهداشته باشیم که در آغاز آموزش صورت گیرد،
سپس ارزیابی انجام شود به ویژه در ارتباطبا نشانه‌های نگارشی که تنها به چند مورد محدود در کتابهای قبل اشاره شده است و مولفانمی‌توانستند، همانند جدول نشانه‌های نگارشی در کتاب زبان فارسی متوسطه دوم، یک نمونهجدول مختصر و مفید به این بخش اختصاص دهند. البته شایسته تر آن که با
معیار‌های ارزیابی در کل کتاب‌ها، یکدستشوند. برای نمونه، در یک صفحه نداشتن غلط املایی» و در جایی دیگر نداشتن لغزش‌هایاملایی» آورده شده است.
6 - از نظر ویرایش ادبی و رسم الخط نیزبازبینی کتاب‌ها ضرورت بسیار دارد. در یک صفحه کلمه چار چوب» آمده و در صفحه دیگریچار چوب» نوشته شده است همچنین استفاده بسیار از یک کلمه در یک متن دیده میشود.
برای نمونه، کلمات مهندسی» و نقشه» دردوصفحه درس اول کتاب هشتم بیش ازهفده بار استفاده شده است.
7- در این کتاب‌ها فرصت‌هایی برای ابرازتجربه‌ها و ابتکار و خلاقیت از سوی معلمان دیده نشده است.
فیلترینگ – زندان شبکه های اجتماعی
کتاب , ,دانش ,آموزان ,یک ,درس , ,دانش آموزان ,شده است ,است و ,برخی از ,برای نمونه می‌توان
درباره این سایت